ARNOIA

Populaçom: 14.000 habitantes (aprox.)

Concelhos:

Alhariz, Paderne de Alhariz, Banhos de Molgas, Junqueira de Ambia, Junqueira de Espadanedo e Maceda.

Cabeceira de comarca: Alhariz.

Gentílico: arnoiao e arnoiá.

Situada do sul do país, limita a norte com Ourense, a sul com a Límia, o leste com a Terra de Caldelas, a oeste com Cela Nova.

As origens da bisbarra de Arnoia afundem-se em tempos medievais, pois já no século X umha parte da actual comarca, Maceda, era reconhecida como a regiom natural de Maceda de Límia; parte da bisbarra, ao norte linda com a Ribeira Sacra, e tem como barreiras naturais a serra de Sam Mamede e a Cabeça de Meda. Outras áreas da comarca, como Junqueira de Espadanedo, som zonas de val, ou depressons como o actual concelho de Maceda; ao sul, a comarca suaviza-se para dar passo a terras da Límia.

O rio que dá nome à comarca, o Arnoia, é um afluente do Minho nascido na serra de Sam Mamede e, com 84 kilómetros de longo, é o de maior percurso da ‘província’ de Ourense.

Nom se pode entender Arnoia sem o esforço urbanizador do Reino da Galiza na Idade Média, e a sua capital Alhariz reforça-se polo foro de reguengo outorgado por Afonso VII no século XII. Desde entom, Alhariz foi residência das famílias reais do Antigo Reino, e até o monarca castelhano Afonso X O Sábio lhe deu trato de privilégio. Também nesta comarca topamos o primeiro documento real em língua galega, o Foro do Burgo de Castro Caldelas, assinado em Alhariz por Afonso VIII em 1228.

Junqueira de Ambia, um dos concelhos da bisbarra, foi também tomado como nome de guerra de José Velo Mosqueira, o arredista e antifascista que, com um comando galego-português, sequestrou o buque Santa Maria para denunciar as ditaduras ibéricas.

Alhariz ocupou a primeira plana da actualidade galega em tempos recentes, quando em 1989 umha revolta popular contra o caciquismo e a desatençom da vila levou ao nacionalismo ao poder municipal, que segue detentando 34 anos depois; para além da política, a capital da comarca atrai milhares de ourensás e galegas cada ano, em Junho, à Festa do Boi, recuperada em 1983 pola mocidade da comarca.

Acidentes geográficos:

Serras: Sam Mamede, Cabeça de Meda

Picos: Penamá

Rios: Arnoia, Maceda, Asadur, Tioira

Vales: Arnoia, Espadanedo.

 

Have no product in the cart!
0